افزایش مصرف داخلی قهوه تخصصی
چالش‌های صنعت قهوه در کشورهای تولیدکننده
با وجود آنکه کشورهای تولیدکننده قهوه، تأمین‌کننده اصلی این محصول در بازارهای جهانی هستند، سهم آنها از ارزش افزوده صنعت قهوه همچنان ناچیز است. طبق آمار منتشرشده، در سال ۲۰۱۵ ارزش کل صنعت قهوه بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است؛ اما کشورهای تولیدکننده کمتر از ۱۰٪ از این درآمد را حفظ کرده‌اند. علاوه بر این، کشاورزان با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند که در ادامه ذکر می‌گردد.
نوسانات شدید قیمت جهانی: در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ قیمت قهوه ۲۵٪ کمتر از سطح مورد نیاز برای پایداری اقتصادی کشاورزان بوده است.
تغییرات اقلیمی و تأثیر آن بر تولید: افزایش دما و ناهنجاری‌های جوی بر کیفیت و کمیت قهوه تأثیر منفی گذاشته است.
شیوع آفات و بیماری‌های گیاهی: بیماری‌هایی مانند زنگ قهوه (Coffee Rust) باعث کاهش میزان تولید و افزایش هزینه‌های کنترل شده‌اند.
مهاجرت نیروی کار: کاهش تعداد کارگران در مزارع، تولیدکنندگان را با کمبود نیروی انسانی مواجه کرده است.
در چنین شرایطی، افزایش مصرف داخلی قهوه تخصصی می‌تواند راه‌حلی مؤثر برای تقویت اقتصاد کشورهای تولیدکننده باشد.
افزایش مصرف داخلی، راهکاری برای ثبات اقتصادی و اجتماعی
گزارش‌های اخیر تأکید دارند که توسعه مصرف داخلی قهوه تخصصی می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد و رفاه کشاورزان داشته باشد. برخی از مهم‌ترین مزایای این راهکار عبارتند از:
- افزایش سود کشاورزان: فروش مستقیم قهوه در بازار داخلی، موجب حفظ بخش بیشتری از ارزش افزوده در کشور می‌شود.
- کاهش وابستگی به صادرات: در شرایطی که قیمت جهانی قهوه نوسان دارد، بازار داخلی می‌تواند ثبات بیشتری برای کشاورزان ایجاد کند.
- ایجاد اشتغال و رونق کسب‌وکارهای محلی: توسعه زنجیره تأمین داخلی شامل کافی‌شاپ‌ها، مراکز برشته‌کاری و فروشگاه‌های قهوه، فرصت‌های شغلی بیشتری فراهم می‌کند.
- افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان از کیفیت قهوه: فرهنگ‌سازی درباره قهوه تخصصی باعث افزایش تمایل مردم به خرید محصولات باکیفیت‌تر می‌شود.
بررسی نمونه‌های موفق
چگونه کشورهای تولیدکننده مصرف داخلی را افزایش داده‌اند؟ بررسی تجربیات کشورهایی مانند برزیل (Brazil)، کلمبیا (Colombia)، مکزیک (Mexico) و رواندا (Rwanda) نشان می‌دهد که برنامه‌های بازاریابی، آموزش، و توسعه کافی‌شاپ‌های زنجیره‌ای نقش کلیدی در افزایش مصرف داخلی قهوه داشته‌اند.
1. برزیل
موفق‌ترین کشور تولیدکننده در توسعه بازار داخلی با مصرف سرانه ۶.۷ کیلوگرم در سال ۲۰۱۹ (بالاترین میزان در میان کشورهای تولیدکننده)
عوامل موفقیت:
– انجمن صنعت قهوه برزیل (Brazilian Coffee Industry Association – ABIC) با تبلیغات گسترده، استانداردسازی کیفیت، و توسعه برندهای محلی، فرهنگ قهوه‌نوشی را در سراسر کشور گسترش داده است.
– سرمایه‌گذاری در آموزش و بازاریابی باعث شده که قهوه بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ غذایی برزیل شود.
۲. کلمبیا
دارای نقش کلیدی برندینگ در توسعه بازار داخلی با مصرف سرانه: ۱.۸ کیلوگرم در سال ۲۰۱۹
اقدامات کلیدی:
– اجرای برنامه “Toma Café” (Drink Coffee Program) از سال ۲۰۰۹ برای افزایش آگاهی عمومی درباره قهوه
– توسعه برند ملی “۱۰۰٪ Café de Colombia”
– راه‌اندازی زنجیره کافی‌شاپ‌های “Juan Valdez”، که موجب افزایش مصرف قهوه باکیفیت در کشور شده است.
۳. مکزیک
تغییردهنده الگوی مصرف در میان نسل جوان با مصرف سرانه: ۱.۵۲ کیلوگرم در سال ۲۰۱۹
تحولات کلیدی:
– افزایش محبوبیت قهوه آسیاب‌شده و تخصصی
– گسترش کافی‌شاپ‌های محلی و آشنایی مردم با قهوه باکیفیت
– در سال ۲۰۱۹، مصرف داخلی قهوه در مکزیک از میزان تولید داخلی پیشی گرفت، که نشان‌دهنده رشد این بازار است.
۴. رواندا
ایجاد گذر تدریجی از چای به قهوه تخصصی که با چالش مصرف سنتی چای به خوبی رو به رو شد.
موفقیت‌ها:
– حمایت دولت و برنامه‌های آموزشی مانند “Question Coffee”
– رشد تدریجی مصرف داخلی قهوه در شهرهای بزرگ
– افزایش تعداد کافی‌شاپ‌های مدرن که موجب تغییر فرهنگ مصرف قهوه شده است.
راهکارهای پیشنهادی برای کشورهای تولیدکننده قهوه
- ایجاد برندهای ملی و توسعه بازاریابی:
– اجرای کمپین‌های تبلیغاتی مشابه “Toma Café” در کلمبیا و برنامه‌های ABIC در برزیل
– ایجاد برندهای ملی قهوه مانند “۱۰۰٪ Café de Colombia”
- افزایش دسترسی به قهوه باکیفیت در داخل کشور:
– گسترش کافی‌شاپ‌های زنجیره‌ای داخلی
– ایجاد شبکه‌های توزیع برای عرضه مستقیم قهوه کشاورزان
- سرمایه‌گذاری در آموزش و آگاهی عمومی:
– برگزاری کارگاه‌های آموزشی (Workshops) برای کشاورزان و مصرف‌کنندگان
– ترویج فرهنگ قهوه‌نوشی از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی
- حمایت دولت و سیاست‌های اقتصادی پایدار:
– اعطای تسهیلات مالی به کسب‌وکارهای محلی
– سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فرآوری قهوه برای حفظ ارزش افزوده در داخل کشور
- ایجاد مشوق‌های دولتی برای افزایش مصرف داخلی:
– کاهش مالیات بر تولید قهوه داخلی
– حمایت از کافه‌ها و خرده‌فروشان که از قهوه تولید داخل استفاده می‌کنند.
نتیجه‌گیری
افزایش مصرف داخلی قهوه تخصصی فرصتی طلایی برای کشورهای تولیدکننده محسوب می‌شود که به آنها اجازه می‌دهد سهم بیشتری از زنجیره ارزش جهانی را حفظ کنند و وابستگی خود را به بازارهای صادراتی کاهش دهند.
مدل‌های موفق در برزیل، کلمبیا، مکزیک و رواندا نشان می‌دهند که با سرمایه‌گذاری در بازاریابی، آموزش، ایجاد برندهای ملی و توسعه کافی‌شاپ‌های داخلی، می‌توان بازار داخلی قهوه را گسترش داد و آن را به منبع درآمدی پایدار تبدیل کرد.
منبع:
