عشق به قهوه
همانطور که بیشتر طرفداران قهوه همواره گفتهاند، نوشیدن قهوه یک تجربهی پیچیده و لذتبخش، سرشار از عطر و رایحه است. قهوه با روشهای گوناگونی تهیه و سرو میشود، انرژی قابل توجهی برای ما فراهم میکند و از همه مهمتر دایره وسیعی از عطرها و طعمها را میتوان از آن دریافت کرد. با این اوصاف، درک محبوبیت قهوه چندان کار سختی نیست. اما سفر هر فنجان قهوه از کجا شروع میشود؟ برای یافتن پاسخ این پرسش در ابتدا باید با برترین کشورهای تولید کننده قهوه در جهان آشنا شویم.
رهبران تولید قهوه در جهان
| رتبه | نام کشور | مجموع تولید در سال 2024 بر حسب میلیون کیسه (کیسههای 60 کیلوگرمی) | سهم بازار |
| 1 | برزیل | 63.4 | 35.6 % |
| 2 | ویتنام | 29 | 16.3 % |
| 3 | کلمبیا | 14.3 | 8 % |
| 4 | اندونزی | 12 | 6.7 % |
| 5 | اتیوپی | 7.3 | 4.1 % |
| 6 | هندوراس | 6.1 | 3.4 % |
| 7 | هند | 5.7 | 3.2 % |
| 8 | اوگاندا | 5.6 | 3.1 % |
| 9 | مکزیک | 4 | 2.2 % |
| 10 | پرو | 3.8 | 2.1 % |
| 11 | گواتمالا | 3.7 | 2.1 % |
| 12 | نیکاراگوئه | 2.7 | 1.5 % |
| 13 | ساحل عاج | 1.8 | 1 % |
| 14 | کاستاریکا | 1.5 | 0.8 % |
| 15 | تانزانیا | 0.9 | 0.5 % |
| 16 | کنیا | 0.7 | 0.4 % |
| 17 | پاپوآ گینه نو | 0.7 | 0.4 % |
| 18 | لائوس | 0.6 | 0.3 % |
| 19 | السالوادور | 0.6 | 0.3 % |
| 20 | تایلند | 0.6 | 0.3 % |
حال که با برترین کشورهای تولید کننده قهوه در جهان آشنا شدیم خوب است بدانیم اگرچه در بیش از 70 کشور دنیا قهوه تولید میشود، اما بیشترین سهم تولید قهوه در جهان متعلق به کشورهای برزیل، ویتنام، کلمبیا، اندونزی و اتیوپی است.

آشنایی با 5 تولیدکننده برتر قهوه در جهان
1-برزیل
میتوان گفت کشور برزیل به نوعی یک کارخانه تولید قهوه است. این کشور به تنهایی بیش از 35 درصد از قهوه جهان را تولید میکند. بسیاری از مناطق برزیل، دارای آب و هوایی کاملاً مناسب برای کاشت قهوه هستند. مزارع قهوه در حدود 27000 کیلومتر مربع از برزیل را پوشش میدهند که بیشتر آنها نیز در مناطق میناس گرایس، سائوپائولو و پارانا قرار دارند.
برزیل با خشک کردن گیلاسهای قهوه در آفتاب (استفاده از فرآوری طبیعی) به جای شستن آنها خود را از بسیاری کشورهای تولیدکننده قهوه متمایز میکند. این کشور آنقدر در تولید قهوه تأثیرگذار است که کیسههای 60 کیلوگرمی که در طول این سال ها برای صادرات دانهها از برزیل استفاده میشد، هنوز استانداردی جهانی برای اندازهگیری در تولید و تجارت است.

2-ویتنام
ویتنام با تمرکز بر تولید دانههای ارزان قیمت روبوستا توانست جایگاه قابل توجهی در بازارهای بین المللی پیدا کند. دانههای روبوستا میتوانند تا دو برابر دانههای عربیکا کافئین داشته باشند و البته طعم تلختری نیز دارند.
اگرچه بیشتر از یک قرن است که گیاه قهوه در این منطقه کشت میشود، اما پس از اعمال اصلاحات اقتصادی توسط دولت کمونیستی ویتنام، تولید این دانه باارزش در دهه 1990 به شدت افزایش یافت؛ تا جایی که امروزه کشور ویتنام بیش از 40 درصد تولید دانههای روبوستا در جهان را به خود اختصاص داده است. البته در نظر داشته باشید که کشت قهوه در ویتنام بازدهی بسیار بالایی دارد و میزان سود تولید قهوه در این کشور به طور قابل توجهی بالاتر از سایر کشورهای تولید کننده قهوه است.
3-کلمبیا
جالب است بدانید یک کمپین تبلیغاتی مشهور با حضور یک کشاورز خیالی به نام خوان والدز به شناخته شدن کلمبیا به عنوان یکی از مشهورترین کشورهای تولید کننده قهوه کمک شایانی کرد. قهوههای کشت شده در کشور کلمبیا به دلیل داشتن بالانس طعمی، رایحه بیشتر و البته دارا بودن طعمهای میوهای و شکلاتی، انتخاب بسیار خوبی برای قهوه دوستان به حساب میآیند.
4-اندونزی
برخی از کمیابترین قهوههای غرب جهان در اندونزی تولید میشوند؛ برای مثال قهوه کوپی لواک (kupi luwak) که توسط یک گربه بومی در اندونزی خورده میشود و پس از جداسازی آن از مدفوع این گربه با قیمتی در بازه 35 تا 100 دلار برای هر فنجان به فروش میرسد. علاوه بر این برخی از محبوب ترین قهوه های دنیا مخصوصا در صنعت قهوه تخصصی در برخی از مناطق این کشور کشت میشوند. به عنوان مثال یکی از معروف ترین مناطق کشت و کار قهوه در این کشور جاوا (Java) است که از نظر تاریخی نیز در تاریخ قهوه بسیار معروف است.
5-اتیوپی
اتیوپی که با قهوههای بینظیر معطر گلی و میوهای خود شناخته میشود، کشوری است که اولین بار زیرگونه عربیکا ( تلاقی دو گونه وحشی قهوه، یعنی Coffea canephora (روبوستا) و Coffea eugenioides است) در آن رشد کرد. امروزه قهوههای اتیوپی، بیشترین میزان فروش و محبوبیت را در کافههای سراسر جهان دارند. 5 کشور برتر تولیدکننده قهوه و دیگر کشورهایی که در آنها قهوه کشت میشود، بین مدار راسالسرطان و راسالجدی قرار دارند که به این منطقه کمربند قهوه (Coffee Belt) نیز میگویند.

کاشت و تولید قهوه در آینده
با افزایش دمای کره زمین، تولید قهوه باکیفیت به طرز چشمگیری در حال تبدیل شدن به یک فرایند سخت و سخت تر است. برای رشد مناسب و مداوم دانههای قهوه در آینده، یافتن پیوندهای جدیدتری از دانههای قهوه ضروری است. تحقیقات و مطالعاتی که بر روی گونههای وحشی قهوه سواحل کشور ساحل عاج و برخی مناطق سیرالئون صورت گرفته، شاید راهکاری برای حل مشکل تولید قهوه باشد؛ چرا که طعم این دانهها نیز تفاوت چندانی با دانهی معروف عربیکا ندارد و همچنین در دماهای بالاتر هوا نیز رشد میکند.
اگرچه آیندهی تولید و کشت قهوه در جهان تا حدودی نامشخص است، اما عشق همگی ما به این نوشیدنی جذاب، راهحلهایی باورنکردنی و نوآورانه را حتی در رویارویی با الگوهای آب و هوایی در حال تغییر کره زمین ایجاد خواهد کرد. و ما را در استفاده بیشتر و بیشتر از لذت هایش امیدوار نگه خواهد داشت.
پی نوشت: این مقاله در پایان سال میلادی 2024 به روز رسانی شده و آمار ذکر شده در آن به روز است.
منابع
https://varieties.worldcoffeeresearch.org
کتاب The World Atlas of Coffee از James Hoffmann
کتاب Uncommon Grounds: The History of Coffee and How It Transformed Our World از Mark Pendergrast