تحقیقی تازه که در نشریه علمی Science of the Total Environment منتشر شده از تأثیرات نگران‌کننده‌ی قارچ‌کش‌های صنعتی – به‌ویژه ترکیبات تری‌آزول (Triazole) – بر سلامت کارگران مزارع قهوه پرده برداشته است. این قارچ‌کش‌ها اگرچه ابزار قدرتمندی در مبارزه با بیماری زنگ برگ قهوه هستند اما بهای سنگینی برای انسان‌هایی که با آن‌ها در تماس‌اند به‌دنبال دارند.

چهره پنهان مزارع قهوه

در این پژوهش میدانی ۱۴۰ کارگر قهوه و همسرانشان در مناطق روستایی مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها به‌وضوح نشان دادند که سطح دو هورمون حیاتی – تستوسترون (Testosterone) و آندروستندیون (Androstenedione) – در بدن مردان به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است. این کاهش می‌تواند منجر به ناباروری، ضعف سیستم ایمنی، خستگی مزمن و حتی افسردگی شود.

جالب آنکه حتی همسران این کارگران که به‌صورت مستقیم با این مواد شیمیایی در تماس نبودند نیز نشانه‌هایی از تماس غیرمستقیم با سموم را نشان دادند. در مقابل در میان ۵۰ فرد شهرنشین که به‌عنوان گروه کنترل بررسی شدند هیچگونه نشانه‌ای از این اثرات مشاهده نشد.

زندگی با خطر بی‌صدا

یکی از همسران کارگران که در این تحقیق شرکت کرده می‌گوید:

“شوهرم همیشه خسته است. دکترها چیزی پیدا نکردند اما بعد از هر فصل سم‌پاشی حالش بدتر می‌شود… ما نمی‌دانستیم مشکل از قارچ‌کش‌هاست.” داده‌های زیستی جمع‌آوری‌شده در این تحقیق نه‌تنها نشان‌دهنده اختلالات هورمونی بودند بلکه شواهدی از استرس اکسیداتیو (Oxidative Stress) آسیب به DNA و اختلال در عملکرد کبد نیز به چشم می‌خورد؛ زنجیره‌ای از آسیب‌ها که می‌تواند به بیماری‌های مزمن و حتی سرطان منتهی شود.

علم، یک گام جلوتر از فاجعه

در کنار این واقعیت تلخ، نقطه روشنی نیز وجود دارد؛ استفاده موفق از یک ابزار محاسباتی نوین برای ارزیابی دقیق میزان سم‌پذیری بدن انسان. این ابزار نخستین‌بار توانست نشان دهد که اطلاعات به‌دست‌آمده از سلول‌های انسانی در شرایط آزمایشگاهی می‌توانند به‌دقت اثرات واقعی سموم را در بدن انسان پیش‌بینی کنند.

دکتر نیکول کلاینسترور (Dr. Nicole Kleinstreuer) یکی از مدیران ارشد مؤسسه ملی علوم سلامت محیطی ایالات متحده (U.S. National Institute of Environmental Health Sciences) در اینباره می‌گوید:

“ما به‌نوعی توانستیم بین سلول‌های آزمایشگاهی و بدن انسان یک گفت‌وگوی علمی برقرار کنیم. این یک انقلاب در روش‌های ارزیابی ریسک سموم است.”

تری‌آزول؛ قهرمان گیاهان یا دشمن انسان؟

تری‌آزول‌ها (Triazoles) به‌عنوان یکی از پرکاربردترین ترکیبات در صنعت قارچ‌کش‌ها شناخته می‌شوند. با این حال استفاده بی‌رویه و بدون آموزش از آن‌ها در مزارع، کارگران را در خط مقدم آسیب قرار داده است. در حالی که کارخانه‌ها و کمپانی‌های چندملیتی سودهای هنگفتی از فروش این مواد می‌برند مزرعه‌داران محلی اغلب بدون دسترسی به تجهیزات محافظتی یا آگاهی لازم هر روز در معرض سم قرار می‌گیرند.

فنجان قهوه‌ات را بنوش؛ اما آگاهانه

این تحقیق که به سرپرستی لوئیز پائولو د آگویار مارسیانو (Luiz Paulo de Aguiar Marciano) از دانشگاه فدرال آلفناس (Federal University of Alfenas) انجام شده بار دیگر نشان می‌دهد که پشت هر فنجان قهوه‌ی صبحگاهی دست‌هایی پنهان‌اند که ممکن است به قیمت سلامتی خود این دانه‌های معطر را برای جهان پرورش دهند.

پیشنهادهایی چون توسعه آموزش‌های کشاورزی، الزام استفاده از تجهیزات ایمنی فردی و تدوین قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای استفاده از سموم تنها بخشی از اقداماتی هستند که می‌توانند جلوی یک بحران انسانی را بگیرند.

در دنیایی که آگاهی مصرف‌کنندگان در حال افزایش است شاید وقت آن رسیده که بدانیم هر جرعه از قهوه می‌تواند داستانی تلخ از بی‌عدالتی زیست‌محیطی را در خود پنهان کرده باشد.

منبع: